dworzec
toruń główny
Pierwszy budynek dworca oddano do użytku 24 października 1861 roku równocześnie z uruchomieniem pierwszego w dziejach miasta połączenia kolejowego Bydgoszcz – Toruń, będącego fragmentem ukończonej rok później linii kolejowej warszawsko-bydgoskiej. Był to niewielki obiekt będący przykładem budownictwa ryglowego z muru pruskiego. Umiejscowiono go na terenie fortyfikacyjnym zwanym przyczółkiem mostowym.
Wraz z rozwojem połączeń kolejowych przechodzących przez Toruń na początku lat 70. XIX wieku – linia z Poznania do Wystrucia (dziś Czerniachowsk) – stało się jasne, że konieczna jest rozbudowa dworca. Zlikwidowano pierwotny i wybudowano nowy, istniejący do dziś gmach dworca, nieco na południowy zachód od poprzedniego, który oddano do użytku 1 lutego 1874 roku. Założenie ma charakter wyspowy, tj. tory przebiegają po obu jego stronach. Nowy budynek dworcowy, po licznych przebudowach na początku XX wieku, prezentuje styl historyzujący z elementami charakterystycznymi dla neogotyku angielskiego i neorenesansu. Powstały kompleks dworcowy powiększano z biegiem lat o nastawnię, dwie parowozownie, stację pomp, magazyny zbożowe i towarowe, rampy, lodownię, liczne obiekty służbowe, budynki mieszkalne dla kolejarzy, dworzec towarowy, budynek WC, izbę handlową, noclegownię a nawet mały areszt. W budynku głównym umieszczono m. in.: halę główną, kasy, ekspedycję, odprawę celną, stację telegrafu, pocztę, poczekalnie I, II i III klasy, pokoje dla osób uprzywilejowanych.
Sponsorzy:
Dofinansowano przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w ramach programu Otwarty Konkurs 2020 oraz przez Muzeum Historii Polski w ramach projektu Patriotyzm Jutra.
oprac. dokumentalne: Michał Wiśniewski; oprac. projektowe: Fundacja Ari Ari; autorka zdjęć: Justyna Marcinkowska; mapy: www.atlaskolejowy.net/mapy
Do początków 1945 roku wojna obchodziła się z dworcem łaskawie. Po przejściu frontu główny gmach był spalony w 70%, zniszczone zostały magazyny i inne obiekty. Generalną modernizację przeprowadzono w latach 2014–2015. Oprócz remontu budynków dworcowych poszerzono tunel, który odtąd łączy ul. Kujawską z ul. Podgórską
Dworzec znajduje się w Toruniu, przy ul. Kujawskiej 1. Według klasyfikacji PKP czynny całodobowo dworzec ma charakter wojewódzki. Posiada cztery perony. Toruń Główny jest stacją węzłową. Odjeżdżają stąd pociągi w czterech kierunkach, w stronę Bydgoszczy, Kutna, Olsztyna i Poznania. Wszystkie przebiegające linie kolejowe zostały zelektryfikowane w latach 80. XX wieku.
Zespół dworcowy wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Toruń.
Ciekawostka: Jedną z pierwszych zorganizowanych grup podróżnych byli menonici z Wielkiej i Małej Nieszawki, którzy w 1874 roku rozpoczęli stąd swoją emigrację do USA.
Zabytkowy fragment trakcji z okresu zaboru pruskiego
W okolicy Dworca Toruń Główny został wyeksponowany fragment dziewiętnastowiecznej trakcji kolejowej z napisem w języku niemieckim.