Cmentarz ewangelicko-augsburgski Łąkie

cmentarz ewangelicko
-augsburski
Łąkie

Na cmentarzu pochowano przodków i rodzeństwo Williama R. Daze, pilota lotnictwa polskiego pełniącego służbę ojczyźnie w Polsce, Rumunii, Francji i Anglii w latach 1928–1945. Spoczywają tu także prochy rodzin: Brauor, Bucholtz, Dase (Daze), Harbard, Krüger, Krzesiński (Kschesichinski), Matz, Meding, Retz (Rez), Weiss, Witzke, Wojke, Zielke i wielu innych mieszkańców, zwykle trudniących się rolnictwem.

Nagrobki i detale

Grób polskiego lotnika

Na cmentarzu znajduje się również grób polskiego lotnika. Zgodnie z inskrypcją w języku polskim spoczywają tam przodkowie i rodzeństwo Williama R. Daze, lotnika lotnictwa polskiego w Polsce, Rumunii, Francji i Anglii, w latach 1928-1945. Nie są to jedyne polskojęzyczne napisy na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Łąkiem (gm. Skępe, pow. lipnowski).

Nabożeństwo ekumeniczne

16 listopada o godz. 12.00, na zakończenie prac porządkowo-dokumentacyjnych, na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Łąkiem odbyła się msza ekumeniczna. Nabożeństwo odprawili wspólnie: Dawid Mendrok, pastor parafii ewangelicko-augsburskiej we Włocławku, oraz ks. Roman Murawski, proboszcz parafii pw. Miłosierdzia Bożego w Skępem.

Kurier Okolicznościowy

Broszura z tekstami, zdjęciami i rysunkami dotyczącymi cmentarza ewangelicko-augsburskiego w Łakiem, wydana z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa 2019 Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Kurier-2-gazetka-PLANSZA-a2_Strona_2 — kopia

Kurier-2-gazetka-PLANSZA-a2_Strona_1 — kopia

Upamiętnienie cmentarza zainicjowała Bożena Ciesielska, wraz z Grupą Historyczno-Poszukiwawczą GUSTAW ze Skępego. Prace porządkowe i dokumentacyjne przeprowadzono w 2019, wspólnie z wolontariuszami i mieszkańcami Skępego i okolic. Ekspertyzę sporządziła dr Alicja Drozd-Lipińska (Katedra Biologii Człowieka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu). Dokumentację opracowali: Michał Wiśniewski (Stowarzyszenie Lapidaria. Zapomniane cmentarze Pomorza i Kujaw) i zespół Fundacji Ari Ari.

Współfinansowanie

oprac. dokumentalne: Michał Wiśniewski oprac. projektowe: Fundacja Ari Ari autorzy zdjęć: Bożena Ciesielska, Jarosław Czerwiński, Alicja Drozd, Michał Wiśniewski, Fundacja Ari Ari

Współfinansowane w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa 2022

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Łąkiem istniał już w 1865 roku. Jego powstanie wiąże się najprawdopodobniej z rozwojem terytorialnym wsi Łąkie. Tutejsi luteranie stanowili jedno z największych skupisk ludności ewangelickiej na ziemi dobrzyńskiej. Już w 1775 roku posiadali własny dom modlitwy pełniący funkcję szkoły oraz stary cmentarz położony na terenie Huty Łęckiej. Założenie nowego cmentarza nie oznaczało zamknięcia starego. Odtąd miejscowi ewangelicy posiadali dwa miejsca pochówku. Kantorat podlegał parafii ewangelicko-augsburskiej w Lipnie. W 1936 roku kantorat przekształcił się w filiał, zaś od 1937 roku stanowił samodzielną parafię ewangelicko-augsburską. Nowa parafia liczyła tuż przed wojną około 1200 dusz. Należeli do niej ewangelicy z wsi Łąkie, Huty, Franciszkowa oraz należący do kantoratu Adamowo (gm. Chrostkowo). Funkcję pastora do sierpnia 1939 roku pełnił Bruno Ochenrowitsch. Jego następcą do stycznia 1945 roku był pastor Eugen Hoffmann. Istniejąca kaplica ewangelicka służy dziś mieszkańcom jako kaplica parafii rzymskokatolickiej pw. Miłosierdzia Bożego w Skępem.

Na nieczynnym cmentarzu o powierzchni ok. 0,20 ha zachowało się ponad 60 nagrobków. Występujące na części z nich inskrypcje poza danymi o zmarłych wyrażają wiarę w życie wieczne, Zbawiciela, Boże uzdrowienie lub odwołują się bezpośrednio m. in. do Listu Św. Pawła do Rzymian, Mądrości Syracha, jak również do poezji Fritza Reutera. Z uwagi na zachowaną ilość żeliwnych nagrobków jest wyjątkowo cennym zabytkiem sztuki sepulkralnej na ziemi dobrzyńskiej. Wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Własność prywatna.

Zachował się również drewniany krzyż, stanowiący dawne centrum cmentarza. Pod krzyżem, po zakończeniu prac porządkowo-dokumentacyjnych, odbyła się modlitwa ekumeniczna.