cmentarz ewangelicko
-augsburski
Łąkie-huta
Na cmentarzu pochowano właścicieli majątku Łąkie, wywodzącego się z polskiego rodu szlacheckiego Kowalskich herbu Wieruszowa Joachima Fryderyka von Schmidt-Wierusz-Kowalskiego (zm. 1853 r.), wraz z małżonką Filipiną z Lehmannów (zm. 1871 r.) Spoczywają tu także prochy rodzin: Daze, Fanzlau, Frydrych, Hoffmann, Holweg, Jabs, Klatt, Lentz, Mielke, Ott, Pansegrau, Peplau, Plitt, Timm, Tober, Voβ, Wilke, Winter, Wojke i wielu innych mieszkańców, zwykle trudniących się rolnictwem.
Nagrobki i detale
Upamiętnienie cmentarza zainicjowała Bożena Ciesielska, wraz z Grupą Historyczno-Poszukiwawczą GUSTAW ze Skępego. Prace porządkowe i dokumentacyjne przeprowadzono w 2019, wspólnie z wolontariuszami i mieszkańcami Skępego i okolic. Ekspertyzę sporządziła dr Alicja Drozd-Lipińska (Katedra Biologii Człowieka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu). Dokumentację opracowali: Michał Wiśniewski (Stowarzyszenie Lapidaria. Zapomniane cmentarze Pomorza i Kujaw) i zespół Fundacji Ari Ari.
oprac. dokumentalne: Michał Wiśniewski oprac. projektowe: Fundacja Ari Ari autorzy zdjęć: Bożena Ciesielska, Jarosław Czerwiński, Alicja Drozd, Michał Wiśniewski, Fundacja Ari Ari
Współfinansowanie
Współfinansowane w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa 2022
Cmentarz ewangelicko-augsburski w Łąkiem (dawniej Huta Łęcka) – niegdyś odrębnej miejscowości, a dziś części wsi Łąkie – istniał już w 1775 roku. Oprócz miejsca pochówku miejscowi luteranie posiadali już wówczas dom modlitwy pełniący funkcję szkoły. Kantorat podlegał parafii ewangelicko-augsburskiej w Lipnie. Tutejsi protestanci stanowili jedno z największych skupisk ludności ewangelickiej na ziemi dobrzyńskiej. W 1936 roku kantorat przekształcił się w filiał, zaś od 1937 roku stanowił samodzielną parafię ewangelicko-augsburską. Nowa parafia liczyła tuż przed wojną około 1200 dusz. Należeli do niej ewangelicy z Łąkiego, Huty, Franciszkowa oraz należący do kantoratu Adamowo (gm. Chrostkowo). Funkcję pastora do sierpnia 1939 roku pełnił Bruno Ochenrowitsch. Jego następcą do stycznia 1945 roku był pastor Eugen Hoffmann. Istniejąca kaplica ewangelicka służy dziś mieszkańcom jako kaplica parafii rzymskokatolickiej pw. Miłosierdzia Bożego w Skępem.
Na nieczynnym cmentarzu o powierzchni ok. 0,49 ha zachowało się ponad 120 nagrobków. Występujące na części z nich inskrypcje poza danymi o zmarłych wyrażają rozpacz za przedwczesnym odejściem najbliższych, nawiązują do wiary w życie wieczne i Zbawiciela lub odwołują się bezpośrednio m. in. do Ewangelii Św. Mateusza, Objawienia Św. Jana, jak również do pieśni kościelnych (parafraza „Komm zu dem Heiland” George F. Roota na nagrobku Augusta Plitta). Z uwagi na osiemnastowieczne założenie obiekt jest najstarszym zabytkiem protestanckiej kultury materialnej na terenie gminy Skępe. Wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Własność prywatna.
Drewniany krzyż niegdyś górował nad cmentarzem. Po pracach porządkowo-dokumentacyjnych w 2019 został ponownie ustawiany na swoim miejscu.
Archiwalne zdjęcia cmentarza:
Wykonano w ramach projektu:
