Menu Zamknij

KINO-teatr
nowości

Reklama kino-teatru Nowości w Przewodniku Ilustrowanym po Włocławku, 1922, źródło: Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych

Roman Ściślak, "Galeria orygniałów włocławskich"

O Józefie Osowskim - założycielu kino-teatru Nowości

Pierwsze kino we Włocławku założył chyba Józef Osowski. Jak go znałem przez kilkadziesiąt lat, nic innego nie robił, tylko prowadził kino. Z początku prowadził kino „Nowości przy ulicy Cyganka, gdzie później było kino „Bałtyk”. Najpierw sam, potem z dwoma wspólnikami. Właśnie w porównaniu ze wspólnikami wyróżniał się Osowski jako swego rodzaju spec. 

Wspólnikami jego byli Poznański i Zakrzewski. Ten ostatni śmiał się stale bez powodu. Poznański zaś przeciwnie, zawsze był smutny i jakby posępny, stale się kochał bez wzajemności. Kino ich tyle obchodziło, co zeszłoroczny śnieg, traktowali je wyłącznie jako interes dochodowy. O „obrazach”, jak wtedy nazywano filmy, ani Poznański, ani Zakrzewski nie umieli nigdy nic powiedzieć. Za to Osowski każdy obraz, który szedł aktualnie, według jego opinii to było „arcydzieło, jakiego świat nie widział” W plakatach, które sam układał, wartość filmu była określana w samych superlatywach. Kiedy Ossowski wyjechał na kilka dni do Warszawy w sprawach zawodowych, w kinie „Nowości” robiło się jakoś pustawo i nawet ponuro. Ale oto Osowski wracał i w kinie był znowu ruch i życie. Od jego osoby, zdawało się, bił jakiś blask, jego uśmiech przenikał wszystko i wszystkich miłą wesołością. 

Kiedy Poznański i Zakrzewski wyszli ze spółki, wszedł znów do niej Dąbiński. O ile tamci dwaj byli bądź co bądź inteligentami, to Dąbiński był parweniuszem, zdobywającym pieniądz per fas et nefas. Wciąż więc nie rozumiem, po co Osowskiego był potrzebny wspólnik. Miał Osowski z nim naprawdę ciężki los. Wreszcie, nie mogąc już dłużej wytrzymać, rozszedł się i przeniósł do gmachu teatru, który był własnością Towarzystwa Wspomagania Biednych.

Organizatorzy:

Opracowanie dokumentalne: Justyna Marcinkowska. Opracowanie projektowe: Fundacja Ari Ari.

Pierwszy raz kino Nowości pojawia się w dokumentach archiwalnych w związku z głośną sprawą zastrzelenia policjmajstra Nowikowa. Zasadzka przygotowana przez Organizacją Bojową PPS miała miejsce właśnie przed kino-teatrem Nowości. Był rok 1910.

Prawdopodobnie kino-teatr Nowości był pierwszym we Włocławku obiektem kinematograficznym. Reklama kino-teatru pojawia się też w Przewodniku Ilustrowanym po Włocławku z 1922 roku. Przedstawia się w nim jako „jedyna godna rozrywka miasta Włocławka”.

Obiekt zlokalizowany był przy ulicy Cyganka 16. Łączył funkcję kina i teatru. Według wspomnień zawartych w książce „Galeria oryginałów włocławskich”, Kino Nowości początkowo prowadziło trzech wspólników: Ossowski, Poznański oraz Zakrzewski. Józef Ossowski, w przeciwieństwie do pozostałych wspólników, którzy postrzegali kino wyłącznie jako intratny interes, był pasjonatem. Wkrótce jednak wycofał się jednak z prowadzenia kino-teatru Nowości i założył własne przedsięwzięcie. 

Fotografie archiwalne

Spis teatrów we Włocławku, Przewodnik Ilustrowany po Włocławku, 1922, źródło: Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych
Ulica Cyganka, w tle widoczny szyld kino-teatru Nowości, źródło: Włocławek, jaki pamiętamy, https://www.facebook.com/groups/848341375263065

Wykonano w ramach projektu: