spacer śladami kultury żydowskiej
Spacer śladami kultury żydowskiej przygotowała Mirosława Stojak oraz Szkoła Dialogu przy Zespole Szkół Samochodowych we Włocławku
1. Ulica Piwna. Nazywana podczas II wojny światowej „ulicą śmierci”, gdzie podczas przymusowych robót zginęło wielu włocławskich Żydów.
2. Żydowska Scena Artystyczna – ul. Zduńska 8. Siedziba Stowarzyszenia „Żydowska Scena Artystyczna”.
3. Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe „Makabi” – ul. Królewiecka 35. Budynek towarzystwa z 1922 i przetrwał do 1979. TGS „Makabi” w latach 20. liczył ok. 260 członków. W 1930 w skład klubu wchodziło 11 sekcji: piłka nożna, ping pong, boks, sporty wodne, piłka tenisowa, pływanie kolarstwo, chór, orkiestra, kółko fotograficzne, kółko dramatyczne.
4. Nowa Synagoga – ul. Królewiecka 1. Zbudowana w 1908-1910 z inicjatywy i funduszy kupca Józefa Golda. Podczas II wojny światowej hitlerowcy ją zburzyli i wznieśli na jej miejscu basen, wkrótce zniszczony. Po zakończeniu wojny synagogi nie odbudowano.
5. Żydowski Cech Rzemiosł – ul. Piekarska 2. We Włocławku było 13 cechów żydowskich, reprezentujących kuśnierzy, jubilerów czy introligatorów, a najliczniej krawców, szewców, stolarzy, piekarzy i zegarmistrów.
6. Szkoła „Talmud Tora” – ul. Królewiecka 5. Szkoła religijna i nauczania początkowego otwarta w 1899-1925 Pod nr 5. mieściła się Szkoła nr 16, placówka dla dziewcząt. Łaźnia rytualna oraz mykwa, ul. Królewiecka 4.
7. Szpital żydowski – ul. Stodólna 70. Izaak Grundland był właścicielem Fabryki Cykorii „Stella” (od 1909) i Włocławskiej Fabryki Drutu, dawniej Klauke (od 1919). Znany filantrop, m.in. Prezes Towarzystwa Wspomagania Biednych Żydów, które ufundowało i prowadziło od 1930, nowoczesny, z centralnym ogrzewaniem Szpital Żydowski we Włocławku.
8. Szkoła męska „Mizrachi” – ul. Łęgska 54. Jednoklasowa szkoła, z czasem przekształcona w siedmioklasową polsko-hebrajska szkołę średnią. Przy Łęgskiej 53 na początku lat 20. Szkoła Podstawowa nr 19, a pod nr 54 – Szkoła nr 9.
9. Ulica Szeroka – ul. 3. Maja. Młodzież żydowska spotykała się tu na spacerach i piknikach. Ulica była głównym ciągiem handlowym, z warsztatami rzemieślniczymi i sklepami handlowymi.
10. Prywatne Szkoły Żydowskie – ul. Cyganka 16 i 18. Przy ul. Cyganka 16 mieściła się prywatna szkoła, siedmioklasowe gimnazjum żeńskie prowadzone przez panią Sawicką. A przy ul. Cyganka 8 bezpłatna i koedukacyjna prywatna szkoła, powołana przez Zjednoczenie Szkół Żydowskich. Oprócz przedmiotów świeckich, uczono tam historii i literatury żydowskiej. Zamknięta w 1930 roku.
11. Stara Wielka Synagoga – ul. Żabia 14. Pierwsza bożnica we Włocławku powstała w 1820. Kolejny budynek wzniesiono w 1847–1854. W 1939 hitlerowcy spalili bożnicę. Po zakończeniu wojny na placu po synagodze znajdował się miejski plac zabaw.
12. Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Gminy Żydowskiej – ul. Kościuszki 9. W dwóch domach prywatnych przy Królewieckiej 9 i Kaliskiej 11, szkoła powszechna, gimnazjum i liceum, do których uczęszczało od 300 do 350 uczniów. Opłata za naukę, od 50 zł w klasie pierwszej szkoły powszechnej do 600 zł w klasie maturalnej.
Fotorelacja ze spaceru (12.10.2019)
oprac. dokumentalne: Szkoła Dialogu przy Zespole Szkół Samochodowych we Włocławku, Mirosława Stojak oprac. projektowe: Fundacja Ari Ari autorzy zdjęć: Robert Feter, Justyna Marcinkowska zdjęcia archiwalne: archiwum Fundacji Ari Ari
Sponsorzy:
Od ulicy Piwnej przez włocławskie śródmieście do żydowskiego getta – śladami kultury żydowskiej we Włocławku.
Dotrzemy do miejsca, gdzie istniała kiedyś Stara Synagoga i Nowa Synagoga. Dowiemy się, gdzie była szkoła Talmudu, gdzie szpital żydowski, gdzie mieściły się żydowskie, przedwojenne sklepy.
Na trasie nie zabraknie jednak także miejsc trudnych, związanych z tragiczną historią społeczności żydowskiej. Dowiemy się m.in., czemu ulica Piwna była nazywana ulicą śmierci oraz gdzie mieściło się getto włocławskie.
Trasa: Piwna – Zduńska – Królewiecka – Piekarska – Stodólna – Łęgska – 3 maja – Cyganka – Żabia – Kościuszki – Nowomiejska
Śladami kultury żydowskiej - pocztówki
Tablica upamiętniająca
Tablica upamiętniająca getto żydowskie znajduje się na placu przed Zespołem Szkół Samochodowych we Włocławku i została postawiona z inicjatywy jej władz przy udziale Szkoły Dialogu istniejącej przy tej placówce.
Trasa spaceru na pocztówce
Gra miejska przygotowana przez Szkołę Dialogu przy Zespole Szkół Samochodowych na podstawie trasy spaceru
Gra miejska to pierwotna wersja spaceru śladami kultury żydowskiej przygotowana przez Szkołę Dialogu przy Zespole Szkół Samochodowych we Włocławku.
Gra składa się z kart odnoszących się do serii obiektów w przestrzeni miejskiej, które należy zlokalizować przy pomocy zdjęć zamieszczonych na poszczególnych kartach. Po drugiej stronie każdej z nich znajduje się QR kod. Po jego zeskanowaniu spacerowicz będzie mógł dowiedzieć się więcej o wybranym miejscu dzięki nagraniom audio w kilku językach zamieszczonych na stronie internetowej.
O ulicy Piwnej - "ulicy śmierci"
Włocławska Zapomniana Ulica
Tablica informująca o projekcie Włocławska Zapomniana Ulica nawiązującego do ulicy Piwnej, nazywanej ulicą śmierci. Projekt wykonany przez Szkołę Dialogu przy Zespole Szkół Samochodowych we Włocławku.
Wykonano w ramach projektu:
